Podyskutuj na ten temat:
- forum

Dyskusja: uprawnienia pracownika
socjalnego
(mat. nadesłany: Andrzej
Gocłowski; DPS Forum 22.06.2004)
Uprawnienia pracownika socjalnego
Trudno dziś jeszcze powiedzieć, jaki ostatecznie katalog ustawowych
uprawnień znajdzie się w ustawie o zawodzie pracownika socjalnego.
To, jakie zapisy się tam pojawią w znacznym stopniu zależy od starań
całego naszego środowiska zawodowego, czyli również od Ciebie. Jakie
uregulowania ustawowe ułatwią nam wszystkim oraz Tobie codzienne,
profesjonalne zajmowanie się pracą socjalną? Co trzeba zrobić abyśmy
wykonując nasz zawód czuli, że posiadamy takie prawo, które nam
pomagać innym przynajmniej nie utrudnia?
Porównując dwa dostępne opracowania nt. projektu ustawy o zawodzie
pracownika socjalnego autorstwa Polskiego Towarzystwa Pracowników
Socjalnych PTPS można stwierdzić, że proponowany w nich katalog
uprawnień się rozszerza. Czyli prace nad naszą ustawą podążają w
dobrym kierunku.
W opracowaniu pt. ZAŁOŻENIA DO USTAWY O ZAWODZIE PRACOWNIKA
SOCJALNEGO GRUDZIEŃ`2002 katalog możliwych uprawnień jest w stosunku
do swojej następnej wersji z WRZEŚNIA`2003 bardzo skromny, gdyż
zawiera tylko poniższe propozycje:
Art.9
- Pracownik socjalny korzysta z prawa pierwszeństwa przy wykonywaniu
swoich zadań w urzędach instytucjach i innych placówkach. Organy
administracji rządowej i samorządowej są zobowiązane do udzielenia
pracownikowi socjalnemu pomocy w zakresie wykonywania tych czynności.
- Pracownikowi socjalnemu przysługuje ochrona prawna przewidziana
dla funkcjonariuszy publicznych.
- Pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w ośrodku pomocy społecznej,
miejskim ośrodku pomocy rodzinie, do którego obowiązków należy
prowadzenie pracy socjalnej oraz przeprowadzanie wywiadów rodzinnych
środowiskowych, jeżeli przepracował nieprzerwanie, co najmniej
5 lat, przysługuje raz na dwa lata dodatkowy urlop wypoczynkowy
w wymiarze 7 dni roboczych.
- Dzień 21 listopada ustanawia się dniem pracownika socjalnego.
- Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może
przyznać pracownikom socjalnym nagrodę specjalną za wybitne i
nowatorskie działania w pomocy społecznej, o której mowa w art.50
ust.6 ustawy o pomocy społecznej.
Katalog ustawowych uprawnień dla osób zajmujących się
profesjonalną pracą socjalną w kolejnym opracowaniu PTPS o nazwie
Wstępny projekt ustawy o zawodzie pracownika socjalnego i samorządzie
zawodowym z WRZEŚNIA`2003 roku jest już znacznie obszerniejszy:
Art. 16.
Pracownikowi socjalnemu przysługuje
- Prawo pierwszeństwa przy wykonywaniu swoich zadań w urzędach,
instytucjach i innych placówkach, organy administracji rządowej
i samorządowej są zobowiązane do udzielania pracownikowi socjalnemu
pomocy w zakresie wykonywania tych czynności.
- Ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych.
- Raz na dwa lata dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze siedmiu
dni roboczych, jeśli przepracował nieprzerwanie, co najmniej 5
lat w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej i jeśli do
jego obowiązków należało i należy prowadzenie pracy socjalnej
oraz przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych.
- Raz na 10 lat w szczególnie uzasadnionych przypadkach roczny
urlop dla poratowania zdrowia.
- W sytuacji zagrożenia życia i zdrowia w trakcie wykonywania
czynności służbowych w sytuacjach szczególnie trudnych, dodatkowa
ochrona osobista, do zapewnienia, której zobowiązana jest instytucja
lub organizacja zatrudniająca pracownika socjalnego.
- Zwrot kosztów dojazdu do miejsca wykonywania czynności służbowych,
w sytuacji braku możliwości zorganizowania dojazdu środkami pozostającymi
w dyspozycji instytucji, organizacji zatrudniającej pracownika
socjalnego.
- W przypadku zatrudnienia w samorządowej jednostce organizacyjnej
pomocy społecznej pracownikowi socjalnemu wykonującemu pracę w
terenie przysługuje dodatek do wynagrodzenia zasadniczego w wysokości
20% najniższego wynagrodzenia.
- W razie rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem socjalnym
zatrudnionym w samorządowych jednostkach administracyjnych pomocy
społecznej z powodu likwidacji jednostki albo jej reorganizacji
uniemożliwiającej dalsze zatrudnienie pracownika socjalnego, przysługuje
mu pełna emerytura, jeżeli mężczyzna ukończył 60 lat, a kobieta
55 lat i mają wymagany okres zatrudnienia wynoszący, co najmniej;
dwadzieścia lat kobieta i dwadzieścia pięć lat mężczyzna.
Art. 17.
Uprawnienia i obowiązki w zakresie nie uregulowanym niniejszą
ustawą dla pracowników socjalnych zatrudnionych w samorządowych
jednostkach organizacyjnych określają przepisy określają przepisy
ustawy o pracownikach samorządowych, natomiast dla pozostałych odpowiednio
przepisy dotyczące danej jednostki lub instytucji.
Art. 18.
Dzień 21 listopada ustanawia się dniem pracownika socjalnego.
Art. 19.
Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego może przyznać
pracownikom socjalnym nagrodę specjalną za wybitne i nowatorskie
działania w pomocy społecznej, o której mowa w art. 50 ust. 6 ustawy
o pomocy społecznej.
Studiując prawa i obowiązki, jakie w 60-dziesięciu
artykułach uwzględnia opracowanie PTPS z Września` 2003 roku można
napotkać również inne zapisy mające znamiona uprawnień:
Art. 23. ust. 4
Do przeprowadzania szkoleń, o których mowa w ust. 2, w tym ponoszeniu
kosztów ich organizacji, zobowiązany jest marszałek województwa.
Uprawnień pracownika socjalnego wersja elegancka
Uważam za stosowne umieszczenie w projekcie naszej ustawy wszystkich
ustawowych uprawnień pracowników socjalnych w jednym zgrabnym Katalogu
Uprawnienia Pracownika Socjalnego. W zdecydowany sposób ułatwi to
w przyszłości lekturę naszej ustawy osobom poszukujacych w niej
tego, co naszym uprawnieniem jest.
UPRAWNIENIA PRACOWNIKA SOCJALNEGO - szkic
A. Uprawnienia wynikające z wykonywania zawodu zaufania publicznego
np. specjalne odznaczenie dla szczególnie zasłużonych pracowników
socjalnych, którego przyznanie będzie mieć swoje odzwierciedlenie
m. in. w dodatku do emerytury, ochrona prawna gwarantująca pracownikowi
socjalnemu bezpieczeństwo i niezależność w egzekwowaniu praw osób,
rodzin i społeczności lokalnych do godnych warunków egzystencji
oraz możliwości wszechstronnego rozwoju osób, rodzin i społeczności
lokalnych.
B. Uprawnienia wynikające z działań dot. egzekwowania praw oraz
wszelkich uprawnień klienta, rodzin, społeczności lokalnych
Prawo do przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych a w
przypadku sporządzania mapy zasobów oraz ankiet i wywiadów do sporządzenia
mapy problemów środowiska lokalnego - prawo do zbierania wszelkich
informacji z tym związanych. Obowiązek niezwłocznego udzielania
pracownikowi socjalnemu informacji niezbędnych w toku prowadzenia
indywidualnego przypadku, przypadku rodziny lub rozwiązywania problemów
środowiska lokalnego, ochrona prawna - konieczne określenie, na
czym ona polega. Zapis ten funkcjonuje od wielu lat w ustawie o
pomocy społecznej i jest raczej martwy, inne konieczne uprawnienia
związane z tym obszarem zadań pracowników socjalnych.
Czy pracownik socjalny może coś nakazać? Czy pracownik może żądać?
Myślę, że znaleźlibyśmy takie obszary naszej zawodowej działalności,
w których tego rodzaju uprawnienia miałyby zastosowanie znacznie
ograniczając przeszkody stawiane przez wyrafinowaną biurokrację.
Uważam jednak, że na ten temat powinna odbyć się debata publiczna.
C. Uprawnienia wynikające z opieki i praktycznego nauczania zawodu,
aspirantów pracy socjalnej, praktykantów, stażystów lub wolontariuszy
np. honorarium za prowadzenie szkolenia oraz opiekę nad w/w osobami,
inne uprawnienia z tym związane.
D. Uprawnienia wynikające z podnoszenia kwalifikacji zawodowych
np. zobowiązanie pracodawcy do opłat lub do częściowego np. 70%
partycypowania w opłatach za niezbędne szkolenia lub studia, prawo
do bezpłatnego uczestniczenia w superwizji oraz prawo do superwizora,
prawo do uczestnictwa w grupach wsparcia z uwzględnieniem, że techniczna
strona realizacji powyższych uprawnień tj. pokrycie całości lub
części kosztów ich realizacji spoczywa na pracodawcy.
E. Uprawnienia socjalno-bytowe pracownika socjalnego.Urlop na poratowanie
zdrowia, gwarancja bezpłatnego leczenia również specjalistycznego,
wcześniejsza emerytura, minimalne wynagrodzenie tj. określenie minimalnej
jego wysokości, nagrody jubileuszowe, 50 % zniżka na przejazdy komunikacją,
dodatek za pracę w terenie, ekwiwalent za odzież oraz inne uprawnienia
z tym związane.
F. Uprawnienia pracownika socjalnego wynikające z jego przekonań
oraz wyznania
Przy okazji warto zastanowić się nad tym czy pracownik socjalny
może odmówić? Czy mogę odmówić zajmowania się indywidualnym przypadkiem
klientki, która chce usunąć niechcianą ciążę? Czy mogę odmówić zajmowania
się sprawą pary homoseksualistów prowadzących wspólne gospodarstwo
domowe? Czy muszę zajmować się indywidualnym przypadkiem osoby,
w trudnej sytuacji życiowej, która dodatkowo właśnie jest w trakcie
medycznej terapii związanej ze zmianą płci.? Są osoby, dla których
powyższe konteksty nie stanowią większego problemu. Są jednak zapewne
również tacy pracownicy socjalni, którym trudno odnaleźć się w niektórych
sytuacjach związanych z wykonywanym zawodem. Każdego dnia stajemy
przecież przed różnego rodzaju dylematami natury etycznej, światopogladowej,
religijnej. Ustawa o pomocy społecznej zobowiązuje pracowników socjalnych
bezwzględnie do jednakiego traktowania wszystkich klientów i do
sumiennego prowadzenia każdej sprawy. I słusznie. Jednak przy tworzeniu
projektu ustawy o profesji pracownika socjalnego może warto zastanowić
się i pomyśleć o wprowadzeniu ustawowych swobód, które pozwolą osobom
wykonującym ten zawód być w zgodzie ze swoimi przekonaniami? Bardzo
podoba mi się zapis w Karcie Wolontariusza dot. powyższej kwestii
"...Interesy wolontariusza powinny być chronione i nie wolno
wywierać na niego presji moralnej skłaniając do wykonywania zadań
pozostających w konflikcie z jego przekonaniami...". Może podobnej
treści zapis powinien znaleźć się w projekcie naszej ustawy? Może
już czas na wpisanie go do Kodeksu Etyki Naszego Zawodu, którego
dogląda Polskie Towarzystwo Pracowników Socjalnych PTPS.
Bieżące informacje o postępie prac nad ustawą można znaleźć na
stronach m.in http://www.ops.pl
|